Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een heel rap tempo op en hebben een enorme impact op alle facetten van onze maatschappij. Een actueel voorbeeld is ChatGPT, de intelligente chatbot die op basis van AI instaat is op een natuurlijke wijze taal toe te passen. Wat ik nog opvallender vind is de snelheid waarmee deze ontwikkeling lijkt te worden geadopteerd. Het automatisch genereren van emails of het beantwoorden hiervan maar ook het automatisch genereren van Tweets en Whatsapp berichten, slechts enkele voorbeelden waar ChatGPT een enorme rol van betekenis zal hebben. Kijkend naar het IT-landschap verwacht ik dat een aantal ontwikkelingen komend jaar een grote rol gaan spelen in de dienstverlening aan onze klanten.
Een aantal jaar geleden hebben we ervoor gekozen om ons te specialiseren in de Microsoftgebieden Security, Azure Infrastructure en Modern Work. We zullen ons ook dit jaar en komende jaren onze dienstverlening hierin verder ontwikkelen. Dit is belangrijk omdat we in deze drie gebieden toonaangevend willen zijn. Concreet houdt dit in dat we onze expertise op het gebied van Cloud Security, Threat Protection, Azure Platform, Azure Virtual Desktop, Hybrid Management met Azure Arc, Hybrid Cloud Infrastructure met Azure Stack HCI en Modernize Endpoints, verder zullen vergroten.
Nu zijn er een vijftal ontwikkelingen die mijn bijzondere aandacht hebben omdat ze vanuit technisch oogpunt van toegevoegde waarde zijn op aspecten van onze oplossingen of omdat ze een sterk positieve impact hebben op de dienstverlening aan onze klanten.
De sterke ontwikkeling van AI en de verregaande integratie van AI en automatisering zorgt ervoor dat efficiency, productiviteit en nauwkeurigheid nog sterker verbetert dan dat het al deed. De invloed die dat heeft op onze infrastructuur diensten is evident. We zijn instaat de TCO verder te verlagen en tegelijkertijd de betrouwbaarheid te vergroten. Dit laatste realiseren we door de integratie van AI en automatisering in onze Optimise dienst toe te passen in het beheren en faciliteren van platformen juist in een hybride omgeving. Hybride is mijns inziens de omgeving waar het gros van de infrastructuren en platformen zal draaien de komende jaren maar meer hierover in ontwikkeling 4.
De integratie van AI en automatisering is ook duidelijk van invloed op onze securitydiensten. Met onze MDR dienst (Managed Detection & Response) richten wij ons op het detecteren van malafide gedrag op een systeem of netwerk (IoC) en door de integratie van AI en automatisering zijn we instaat sneller analyse te doen en geautomatiseerd mitigerende maatregelen te nemen. Ook doen wij analyses om indicatoren van een aanval (IoA) zo vroeg mogelijk te herkennen en hierop passend geautomatiseerde maatregelen te nemen, maatregelen die zijn verrijkt door AI-integratie. Heel interessant is dat de integratie van AI in automatisering ons in staat stelt om, nog voordat de daadwerkelijke infiltratie op een systeem of netwerk zich heeft voorgedaan, mogelijke risico’s te detecteren die een infiltratie mogelijk maakt. Kortgezegd, de integratie van AI en automatisering stelt ons nu ook instaat om mitigerende maatregelen te nemen op basis van verregaande risicoanalyse op een manier die voorheen nog niet mogelijk was. Komende periode verwacht ik met onze MDR dienst juist op dit aspect een enorme groei door te maken.
Privacy en beveiliging, security aspecten die in toenemende mate reden van zorg zijn voor organisaties en bedrijven. Waar security eerst nog ‘een IT-feestje was’ is het nu een vast agendapunt, zelfs in toenemende mate de hoogste prioriteit van directies. En dit is niet zonder reden, in de afgelopen periode zijn er te veel voorbeelden te noemen wat de gevolgen kunnen zijn als Security niet integraal onderdeel uitmaakt van het beleid.
Komende jaren zullen wij klanten verder helpen en ontzorgen in het waarborgen van privacy en beveiliging. We doen dit door een“defense in depth” strategie toe te passen en het aanvalsvlak te verkleinen o.b.v. een Zero Trust benadering. Een defense in depth strategie, ook wel bekend als “gelaagde verdediging”, is een benadering binnen cybersecurity waarbij meerdere beveiligingslagen worden geïmplementeerd om systemen en gegevens te beschermen tegen cyberaanvallen. In plaats van te vertrouwen op slechts één beveiligingsmaatregel, zoals een firewall of antivirussoftware, maakt een defense in depth strategie gebruik van meerdere lagen beveiliging. Deze lagen kunnen onder meer bestaan uit toegangscontrolemechanismen, systeemhardening, netwerksegmentatie, authenticatie en autorisatie, versleuteling, beveiligingsmonitoring, back-up- en herstelprocedures en training en bewustwording van gebruikers. Het verkleinen van het aanvalsvlak waarbij kortgezegd het aantal potentiële ingangen wordt verminderd, wordt het voor een potentiële aanvaller moeilijker om kwetsbaarheden in het systeem te vinden en te exploiteren.
Door deze gelaagde aanpak te gebruiken, kunnen we de kans verkleinen dat een aanvallers erin slagen systemen of gegevens van onze klanten te compromitteren. Zelfs als een aanvaller erin slaagt om één beveiligingslaag te omzeilen, kan hij of zij worden gestopt door de volgende laag beveiliging. Dit verhoogt de veerkracht van de beveiligingsinfrastructuur van onze klanten en vermindert de impact van eventuele cyberaanvallen. Met hardening, informatiebeveiliging en door continue de klantomgevingen te bewaken zijn we instaat systemen en gegevens van onze klanten zeer goed te beveiligen.
Cloud-technologie wordt nu echt in grote mate omarmd door organisaties en bedrijven. De voordelen die Cloud technologie en -oplossingen heeft voor flexibiliteit, schaalbaarheid en de positieve invloed op de kosteneffectiviteit is evident.
Om adoptie van Cloud-technologie te realiseren is een goed fundament en het realiseren hiervan een vereiste. Het realiseren van het fundament voor onze klanten zoals het compleet ontwerpen, bouwen, onderhouden en innoveren van een landingzone tot aan ondersteuning op het gebied van automation, security, containertechnologie, serversloze functies en CI/CD-pipelines wordt komende jaren een uiterst belangrijke focus om onze klanten ook dit jaar hierin te ontzorgen.
Wat we nu in toenemende mate waarnemen is dat functionaliteiten – die vanuit Azure worden geleverd – worden toegepast om bijvoorbeeld het beheer van een hybride infrastructuuromgeving uit te voeren. Het is dan ook de integratie van Azure diensten welke worden toegepast op bestaande veelal hybride infrastructuren wat mij fascineert. Ik ging er bij integratie van AI en Automatisering (ontwikkeling 1) al even kort op in. Juist door de integratie van AI en automatisering en de integratie van hybride Cloud infrastructuren zijn we instaat om vanuit verschillende perspectieven en motivaties, uitvoering te geven aan compliance; beveiliging of performance, lokale hosting met Azure diensten als virtualisatie, VDI (Azure Virtual Desktop), databases & opslag. Maar ook het leveren van container technologie aan onze klanten door middel van Azure Stack HCI en Azure Arc waarin hypergeconvergeerde Microsoft infrastructuren worden geleverd als een Azure dienst maar ook waarin Azure diensten geïntegreerd kunnen worden op bestaande infrastructuren. Vanuit onze specialisaties zullen we het komend jaar onze klanten verder gaan helpen met implementaties en compleet ontzorgen in het realiseren en exploiteren van hybride Cloud infrastructuren met Azure Stack HCI en Azure Arc.
Blockchain en Quantum computing
Technologieën zoals blockchain en quantum computing zullen verder evolueren en toepassingen vinden in de IT-industrie. Ik verwacht dat toepassingen in Cryptanalyse, waarin quantum computers onder andere gebruikt worden om beveiligingsalgoritmen te creëren of te verbreken. Daarnaast zal quantum computing worden ingezet om complexe industriële problemen op te lossen. Het zelflerend vermogen van complexe AI-modellen wordt mogelijk door quantum computers. Vooralsnog bevindt dit laatste zich nog in de ontwikkelfase en zijn de toepassingen nog niet heel praktisch uitvoerbaar maar het is wel een ontwikkeling die ik nauwlettend volg.
